برای اینکه شما را با مفهوم دقیق تابلو برق آشنا کنیم باید بگوییم که تابلو برق محفظه ای است که تجهیزات الکتریکی را در خود جای داده است. می توان روی تابلو برق کلید و وسیله های حفاظتی، کنترلی و نمایشگر را نصب کرد. با استفاده از تابلو برق می توان از شوک الکتریکی جلوگیری کرد و از تجهیزات محافظت می کند.
طراحی تابلو برق
تابلو برق ها را معمولا از پلاستیک های سفت یا فلزاتی مانند فولاد، استیل ضدزنگ یا آلومینیوم ساخته می شوند. تابلو برق های فلزی ممکن است رنگ شده یا گالوانیزه شده باشند. تجهیزاتی که در مقدار انبوه تولید می کنند ممکن است تابلو برق ها را سفارشی تولید کنند، اما تابلو برق های استاندارد برای تجهیزات ساخته شده اند و یا برای تجهیزات کوچک طراحی شده اند.
تابلو برق های فلزی ممکن است الزامات لازم را برای اتصال ایمنی الکتریکی و محافظت از تجهیزات محصور شده از تداخل الکترومغناطیسی را ایجاد کند. تابلو برق ها غیرفلزی ممکن است به مراحل نصب اضافی احتیاج داشته باشد تا از اتصال مناسب سیستم های فلزی استفاده شود.
انواع تابلو برق
در ادامه به معرفی انواع تابلو برق از نظر جنس میپردازیم. میتوان آنها را در دسته بندیهای زیر جای داد:
تابلو برق ضد زنگ و فولاد کربن
فولاد کربن و فولاد ضد زنگ هر دو به دلیل دوام بالا و مقاومت در برابر خوردگی در ساخت تابلو برق مورد استفاده قرار می گیرند. این مواد هم چنین در برابر رطوبت و مواد شیمیایی مقاوم هستند، آنها مقاوم ترین گزینه برای ساخت تابلو برق هستند.
محفظه های ضد زنگ برای کاربردهای پزشکی، داروسازی و صنایع غذایی مناسب هستند زیرا به دلیل کیفیت بالایی که دارند در برابر باکتری و قارچ مقاوم هستند.
تابلو برق آلومینیوم
آلومینیوم به دلیل وزن سبک، مقاومت نسبی، هزینه کم و مقاومت در برابر خوردگی انتخاب می شود. در محیط
سخت عملکرد خوبی دارد و محکم است و قادر به تحمل ضربه بالا است و انعطاف پذیری بالایی دارد. آلومینیوم همچنین به عنوان سپر در برابر تداخل های الکترومغناطیسی عمل می کند.
تابلو برق پلی کربنات
پلی کربنات مورد استفاده در تابلو برق قوی اما سبک، نارسانا و غیر مغناطیسی است. هم چنین در برابر خوردگی و برخی از محیط های اسیدی مقاوم است. اما به پاک کننده های شیمیایی حساس است، پلی کربنات دارای ساده ترین املاح است.
تابلو برق فایبرگلاس
علت اینکه در تابلو برق از فایبرگلاس استفاده میکنند این است که از خوردگی توسط مواد شیمیایی جلوگیری میکند. از این ماده در تمام محدوده های دمایی چه از دمای بیرون چه دمای داخل می توان استفاده کرد. میتوان فایبرگلاس را حتی در محیط هایی استفاده کرد که دارای رطوبت بسیار بالایی هستند.
تابلو برق ها نه تنها از نظر جنس مواد سازنده با یکدیگر متفاوت اند بلکه در شکل نیز با یکدیگر تفاوت دارند.
شکل تابلو برق ها:
تابلو برق ها به سه دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:
- اصلی
- نیمه اصلی
- فرعی
محل قرار گیری تابلو برق به چه شکل است؟
محل قرارگیری تابلو برق اصلی در پست برق و در سمت فشار ضعیف ترانس می باشد. تابلو نیمه اصلی، در بلوک های ساختمانی و یا در مجموعه ای قرار می گیرد و برق را در آنجا توزیع می کند و منبع تغذیه تابلو نیمه اصلی، تابلو اصلی می باشد.
تابلو فرعی: این تابلو ها بیشتر در موتورخانه ها و برای ایجاد روشنایی یا ... استفاده می شوند، منبع تغذیه این نوع تابلو نیز تابلو برق اصلی می باشد.
لازم به ذکر است که تابلوهایی که در موتورخانه قرار می گیرند به شکل ایستاده هستند و تابلوهای دیگر توکار تمام بسته می باشد.
مونتاژ تابلو برق
روند طراحی تابلو برق بر این اساس شکل می گیرد که دارای قطعات مکانیکی و الکتریکی می باشد و این قطعات عبارتند از: ضخامت ورق، فریم تابلو، رنگ کاری و نوع آن، روبند، برق آلات، نوع تابلو، جا نقشه ای و نام شرکت سازنده تابلو برق و نام تابلو، مشخصات فیوز های داخلی و چراغ سیگنال، مشخصات فیوزهایی که در داخل تابلو قرار دارند، کنتاکتور، کلیدگردان و کلید مینیاتوری رله، مشخصات ترمینال، مقره های پشت شین، مشخصات شین فاز، نول، نوع سیم کشی خط به تابلو، نوع سیم کشی داخلی تابلو، نوع انتقال سیم در تابلو، استفاده از سیم یک تکه در در تابلو، شماره گذاری خط ها بر روی ترمینال استفاده از کابلشو.
در واقع این اطلاعات می توانند باعث افزایش طول عمر تابلو شوند و خطرات آن را کاهش می دهند و انجام تعویض را بسیار آسان می کنند.
یکی از سیم هایی که وجود آن در تابلو برق بسیار لازم و ضروری می باشد سیم آرت می باشد و رنگ آن سبز است.
رنگ های زرد، قرمز و آبی به ترتیب خطوط R-S-T را نشان می دهند و سیم رنگ سیاه نشان دهنده نول می باشد.
نقشه تابلو برق
رایزر دیاگرام: در این نوع نقشه مکان تابلو را نشان می دهند.
نقشه داخل تابلو: در این نوع نقشه خطوط مربوط به کلید ها و فیوز ها را نشان میدهند.
تجهیزات تابلو برق
کنتاکتور: وظیفه این قطعه در تابلو قطع و وصل کردن مدار فرمان از راه دور می باشد.
بی متال: این قطعه در اثر عبور جریان زیاد جهت فرمان قطع را نشان می دهد.
رله ها و انواع آن: از آن در تابلو برای ارسال فرمان و قطع یا وصل کردن بر اثر عوامل مختلف و یا خطاهایی که ممکن است رخ بدهد استفاده می کنند.
کلیدها و انواع آن: وظیفه این قطعه در تابلو قطع و وصل کردن مدار است.
تجهیزات اندازه گیری: همانطور که نامش پیدا است از این وسیله برای اندازه گیری استفاده می کنند.
ترانس جریان: نام دیگر این قطعه سی تی، ولتاژ و یا پی تی می باشد و وظیفه آن در تابلو کاهش و یا افزایش ولتاژ و یا جریان می باشد.
بدنه: تمامی قطعات تابلو برق در این قسمت جای میگیرند.
ارتباطات: رابطه تجهیزات با یکدیگر از طریق هادی ها صورت می گیرد.
نکته هایی که باید از تابلو برق بدانید:
- در هنگام رنگ کردن تابلو برق باید تمامی سوالاتی از قبیل: این تابلو در چه محلی نصب میشود؟ آیا در محلی که نصب میشود از هرگونه خطر احتمالی در امان است؟ آیا تابلو می تواند در مکان هایی که شرایط آنها سخت است دوام بیاورد؟ طول عمر تابلو در مدت زمانی که کار می کند چه قدر است؟ توجه داشته باشید که رنگ تابلو به هیچ وجه نباید براق باشد.
عوامل زیادی ممکن است بر روی رنگ تابلو برق تاثیر بگذارند که عبارتند از: دما، زمان که بر سختی و انعطاف رنگ تاثیر می گذارند.
- ضخامت تابلو برق: در هنگام مشخص کردن ضخامت تابلو برق نکاتی را رعایت میکنند که عبارتند از: برای محیط هایی که شرایط آنها مناسب است ضخامت کم و برای محیط هایی که شرایط آنها بسیار سخت و شیمیایی می باشد ضخامت بالا را درنظر میگیرند.